Tháng 9 vừa qua, Sony chính thức giới thiệu đến thị trường sản phẩm Xperia Z1 - chiếc điện thoại Android với camera có độ phân giải cao nhất từ trước đến nay, 20.7 megapixel. Được đồn đoán trước đó với tên mã Honami, Z1 đã thay thế Xperia Z để trở thành chiếc điện thoại thông minh cao cấp nhất của hãng điện thoại đến từ Nhật Bản. Sony cho biết họ đã nâng cấp hầu như tất cả các mặt trên Z1, cả phần cứng lẫn phần mềm, nhằm đủ sức cạnh tranh với những sản phẩm đối thủ như Galaxy S4, HTC One hay LG G2. Liệu Xperia Z1 có thật sự mạnh mẽ và đủ sức hấp dẫn người dùng rời bỏ những tên tuổi nổi tiếng kể trên hay không, chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài đánh giá này.
Thiết kế phần cứng
Sony vẫn giữ nguyên ngôn ngữ thiết kế của Xperia Z trên Z1 là vuông vắn, mỏng và chống nước/bụi, với chất liệu chủ đạo là kính. Bởi thế, mới nhìn qua nhiều người có thể nhận xét rằng Z1 không có nhiều khác biệt so với Z. Cá nhân mình cũng có cảm nhận như vậy khi lần đầu xem video giới thiệu về Z1. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi khi mình thật sự cầm máy trên tay. Sony đã có những nâng cấp thoạt nhìn có vẻ nhỏ nhưng rất hợp lý và đáng giá trên phần cứng của Z1, giúp cho trải nghiệm sử dụng máy tốt hơn đáng kể.
Ấn tượng đầu tiên khi cầm Xperia Z1 trên tay là máy cực kỳ cao cấp. Sony từ lâu đã nổi tiếng với việc sản xuất ra những sản phẩm có chất lượng cao, nhưng đến Z1 thì mình thật sự phải khen ngợi kỹ thuật sản xuất phần cứng của hãng. Máy rất chắc chắn, những chi tiết nhỏ như các nắp che cổng kết nối, phím bấm, lỗ thoát loa ngoài...được hoàn thiện với độ tinh xảo cao. Mình đã thử đưa Z1 cho một số người bạn trong nước lẫn nước ngoài thì họ đều có nhận xét là máy rất đẹp và cao cấp.
Mặt trước của Z1 hoàn toàn phẳng, và chiếm gần như toàn bộ diện tích là màn hình cảm ứng kích thước 5", độ phân giải Full HD (mật độ điểm ảnh 441 ppi). Thông số này hoàn toàn giống với màn hình của Xperia Z, song kích thước thực của mặt trước Z1 lại lớn hơn Z do phần bờ các cạnh trên và dưới của Z1 dày hơn. Điều này làm cho kích thước tổng thể của Z1 lớn hơn Z (144 x 74 x 8,5mm trên Z1 so với 139 x 71 x 7,9mm của Z). Lúc đầu, mình thật sự không thích phần viền màn hình dày như vậy, vì nó làm cho máy to ra đáng kể, trong khi xu hướng hiện nay là viền càng mỏng càng tốt. So với các sản phẩm cùng có màn hình 5" như Galaxy S4 thì Z1 cao và rộng hơn, trong khi đó đặt cạnh Galaxy Note 2 màn hình 5,5" thì sự chênh lệch về kích thước gần như không đáng kể. Về sau, khi mình dần làm quen với viền màn hình rộng trên Z1, thì thấy nó cũng không phải là một điều gì quá tệ.
Mặt sau của Z1 tiếp tục là một mặt kính xuyên suốt. Góc trên bên trái là vị trí của cụm camera và đèn flash, đi xuống phía dưới ta có logo NFC, logo Sony và dòng chữ Xperia ở gần cạnh dưới máy. Mình thích thiết kế như vậy, đẹp tinh tế và không gây rối mắt. Mặt kính sang trọng thật, nhưng cũng có điểm yếu cố hữu là rất dễ bám dấu vân tay. Phiên bản Z1 mình cầm có màu trắng, là bản ít lộ dấu vân tay nhất. Nếu sử dụng bản màu đen hoặc màu tím thì mình khuyên các bạn hãy chuẩn bị sẵn tinh thần để 5 phút lau máy 1 lần.
Điểm khác biệt kế tiếp giữa Z và Z1 có thể dễ dàng nhận thấy đó là bốn cạnh chạy dọc thân máy được cấu tạo bởi chất liệu nhôm, thay vì kính. Đây là một trong những điểm yếu của Z bị nhiều người dùng phản ánh trước đây: cạnh bên của Z quá vuông vức, cộng thêm với mặt lưng hoàn toàn phẳng, khiến cho cảm giác cầm máy trong lòng bàn tay không được thoải mái do không ôm tay. Chưa kể chất liệu kính khi rơi máy trên các cạnh thì khả năng vỡ cũng cao hơn. Rút kinh nghiệm từ Z, Sony đã các vát tròn các cạnh bên của Z1, giúp cho máy ôm tay hơn.
Xem qua một chút về vị trí các phím bấm và cổng kết nối của Z1: ở cạnh trên ta có cổng cắm tai nghe 3.5mm. Điểm cải tiến của cổng này là Sony đã loại bỏ nắp che chống nước, nhờ đó mà người dùng không phải mở nắp cổng 3.5mm mỗi khi muốn cắm tai nghe để nghe nhạc. Một điểm cộng lớn cho Sony ở đây. Cạnh trái ta có các cổng cắm thẻ nhớ micro SD và cổng sạc micro USB. Đáng tiếc là cổng sạc vẫn phải có nắp che, cá nhân mình rất ngại mỗi khi phải mở nắp cổng sạc, vì trông nó khá là mỏng manh. Hi vọng với Z2 (nếu có) thì Sony sẽ cho mở luôn cái cổng này, giống như đã làm với cổng tai nghe. Xích xuống bên dưới một chút là cổng nam châm dùng với phụ kiện đế máy. Cổng này cũng đóng vai trò sạc pin cho Z1, vì thế ai không thích phải đóng mở nắp che cổng micro USB có thể trang bị cho mình thêm một chiếc đế sạc.
Bên cạnh phải ta có khe cắp micro SIM, phím nguồn, 2 phím điều chỉnh âm lượng, và đặc biệt là phím chụp ảnh vật lý. Đây là một cải tiến rất lớn cho Z1, vì như chúng ta đã biết, một trong những tính năng độc đáo nhất của dòng Xperia Z là chống nước, và hơn nữa là sử dụng được dưới nước. Do đó, chắc hẳn là sẽ có nhiều người dùng muốn chụp hình hoặc quay phim dưới nước với chiếc điện thoại của mình. Tuy nhiên, trên Z thì chỉ có phím chụp hình/quay phim ảo, và khi xuống nước thì phím này không hoạt động được. Sony, vì thế, đã bổ sung cho Z1 một phím chụp ảnh vật lý, giúp giải quyết nhu cầu chụp ảnh và quay phim dưới nước cho người dùng. Cạnh dưới ta có loa ngoài và lỗ móc dây đeo máy ở góc phải. Chất lượng loa ngoài của Z1 đạt mức khá, tốt hơn đáng kể so với loa của Z, nhưng nếu so với chiếc loa Boomsound của HTC One thì Z1 còn phải "hít khói" một đoạn dài.
Màn hình hiển thị
Đối với mình, chất lượng màn hình là một trong những yếu tố quan trọng nhất đối với một thiết bị điện tử cầm tay. Có thể nói mọi trải nghiệm sử dụng đều xuất phát từ màn hình cảm ứng, và vì thế, một thiết bị muốn được đánh giá tốt thì cần phải có một màn hình tốt. Sony cho biết họ trang bị cho màn hình của Z1 gần như tất cả những gì tốt nhất về lĩnh vực hiển thị của hãng, bao gồm một màn hình Full HD kích thước 5" với các công nghệ độc quyền của Sony như X-Reality và Triluminos. Đây là những công nghệ đang được hãng sử dụng trên các dòng TV Bravia đời mới, do đó chúng ta có quyền kỳ vọng vào một chất lượng hiển thị tuyệt vời trên Z1.
Thực tế thì sao? Màn hình Z1 đẹp nhưng chưa phải là đẹp nhất. Nhờ vào mật độ điểm ảnh 441 ppi, mọi thứ thực sự sắc nét, từ biểu tượng ứng dụng, ký tự chữ/số đến hình ảnh và video. Màn hình Z1 trong trẻo, màu sắc tươi tắn và tự nhiên chứ không bị rực và nịnh mắt như màn hình Super AMOLED. Đặc biệt, nếu bạn có các file ảnh hoặc phim chất lượng Full HD thì trải nghiệm xem nội dung đa phương tiện trên Z1 là rất ấn tượng. Góc nhìn, vốn là một điểm trừ nặng của Z, nay đã được cải tiến đáng kể trên Z1. Dĩ nhiên là so với Super AMOLED của Samsung hay SLCD 3 của HTC One thì góc nhìn Z1 vẫn còn kém một bậc, nhưng giờ đây bạn hoàn toàn có thể trình chiếu một slideshow ảnh hay video cho bạn bè xem mà không sợ góc nhìn yếu làm mất màu sắc của nội dung. Nhìn chung, mình đánh giá cao những cải tiến về màn hình trên Z1.
À, có một điểm nhỏ cần nói về màn hình của Z1 đó là Sony đã "tốt bụng" dán sẵn cho máy một miếng dán màn hình, tương tự như với Z. Đây hoàn toàn là một miếng dán bằng nilon bình thường, và vì thế nó có khả năng bị trầy xước sau một thời gian sử dụng. Điều lạ lùng ở đây là Sony dường như không tính đến trường hợp người dùng có thể muốn thay một miếng dán mới cho màn hình Z1, nên hãng đã quyết định in logo Sony lên miếng dán màn hình (!?) thay vì đặt chìm dưới lớp kính của mặt trước. Như vậy, nếu chẳng may bạn phải thay miếng dán cho Z1, thì bạn buộc phải kiếm một miếng dán zin của Sony, nếu không bạn sẽ mất logo Sony ở mặt trước.
Camera
Anh Hiệp và anh Tuấn đã có 2 bài đánh giá rất chi tiết và chuyên nghiệp về chiếc máy ảnh trên Z1 ở đây và đây, mời các bạn cùng vào tham khảo hình chụp của Z1. Trên Z1, Sony tập trung rất nhiều vào khả năng chụp hình, thể hiện qua việc hãng trang bị cho Z1 một chiếc máy ảnh với nhiều công nghệ phần cứng tiên tiến. Chúng bao gồm một cảm biến RS Exmor 1/2.3 inch độ phân giải 20.7mp, ống kính G có góc mở 27mm và độ mở ống kính f/2.0 cùng cảm biến ảnh BIONZ. Đây là những thành phần chính vốn được Sony sử dụng trên các máy ảnh ngắm và chụp của hãng. Có một điểm khá đáng tiếc ở camera của Z1 là nó không có chống rung quang học (OIS) - tính năng không thể thiếu ở các máy điện thoại chuyên chụp hình. Ở mặt trước ta có một camera phụ độ phân giải 2mp, cho phép quay phim Full HD ở 30fps.
Về phần mềm chụp ảnh, mình khá hài lòng với giao diện chụp hình của Z1. Ở màn hình chính, các tính năng quan trọng như bật tắt Flash, chuyển camera, tùy chỉnh thiết lập và xem lại hình được bố trí tách biệt và dễ truy cập. Mình đặc biệt thích thiết kế phím chụp hình và quay phim ngay cạnh nhau trên Z1, thay vì phải ấn nút chuyển qua lại giữa 2 chế độ ở các máy điện thoại khác. Sony cung cấp cho người dùng một loạt các tính năng chụp hình thú vị, tất cả được bố trí gọn gàng và trực quan trong phần lựa chọn chế độ chụp.
Mặc định chúng ta có chế độ chụp Tự động thông minh. Ở chế độ này, Z1 sẽ tự động lựa chọn phương án chụp tùy vào điều kiện ánh sáng, vật thể..., người dùng chỉ việc bấm nút chụp mà không cần phải tùy chỉnh bất kỳ thông số nào. Hình chụp ở chế độ tự động được Sony thiết lập mặc định ở độ phân giải 8mp, tỷ lệ 16:9, và bạn không thể thay đổi độ phân giải của camera. Đối với những người đam mê chụp ảnh, chắc hẳn bạn muốn có một chút kiểm soát về chất lượng đầu ra của bức ảnh. Không thành vấn đề, chỉ việc chuyển chế độ chụp sang Manual là bạn có ngay một loạt các lựa chọn được thiết lập sẵn cho nhiều tình huống chụp, như chụp cảnh, chụp đêm, chụp chống rung do chuyển động hay chụp HDR. Bạn cũng có toàn quyền thiết lập các thông số về cân bằng trắng, bù sáng hay ISO cho ống kính. Tuy nhiên, giá mà Sony gom tất cả những thông số quan trọng ấy vào 1 nút bấm, thay vì bố trí rải rác trong phần thiết lập thì người dùng sẽ dễ dàng truy cập hơn nhiều.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể chụp những tấm hình vui vui với nhiều hiệu ứng, cả tĩnh lẫn động. Sweep Panorama là một tính năng không thể thiếu trên các máy chụp hình của Sony, và Z1 cũng không phải là ngoại lệ. Timeshift cho phép bạn chụp liên tục 60 tấm hình với 1 cú bấm máy, sau đó chọn ra tấm đẹp nhất để lưu - chế độ này rất thích hợp để bạn chụp các vật thể chuyển động hay thể thao. Info-eye và Social live là 2 chế độ chụp độc đáo khác trên Z1. Info-eye cho phép bạn chụp hình một vật thể (ví dụ một cuốn sách hay một chai rượu), sau đó máy sẽ tìm thông tin về vật thể đó cho bạn, còn với Social live, bạn có thể "truyền hình trực tiếp" những đoạn phim bạn quay từ Z1 lên tài khoản Facebook.
Về chất lượng camera, mình có thể nói ngay rằng nếu bạn là kiểu người dùng chỉ muốn ngắm và chụp để có ngay một bức ảnh đẹp thì Z1 có thể không phải là lựa chọn tốt nhất. Đừng hiểu nhầm ý mình, camera của Z1 rất ngon, nhưng để khai thác hết sức mạnh của nó bạn cần phải có một sự hiểu biết nhất định về kỹ thuật chụp ảnh. Ở điều kiện đủ sáng, hình chụp ra từ Z1 sắc nét, màu sắc hài hòa và đẹp mắt. Nhưng chỉ cần ánh sáng yếu đi thì ngay lập tức bạn sẽ thấy hình bị noise và mất chi tiết đáng kể. Trong môi trường thật sự thiếu sáng thì đèn flash cũng không giúp ích gì nhiều cho bạn, vì nó là đèn LED đơn và khá yếu. Đây là lúc bạn cần phải chuyển qua chế độ Manual và tùy chỉnh mọi thứ bằng tay. Chất lượng camera phụ của Z1 cũng chỉ dừng lại ở mức trung bình, và hoàn toàn không dành cho những ai có nhu cầu "tự sướng" cao.
Hệ điều hành và giao diện người dùng
Z1 đang được bán ra với hệ điều hành Android 4.2.2 cài sẵn. Điều này có thể khiến một số người dùng khó tính cảm thấy thất vọng, vì Google đã phát hành phiên bản Jelly Bean 4.3 được vài tháng rồi. Bên trên hệ điều hành là giao diện người dùng độc quyền của Sony cho dòng Xperia. Nói về giao diện người dùng thì thị trường hiện nay phân chia rõ ràng thành 2 xu hướng: một bên tập trung vào tùy biến và tích hợp nhiều tính năng, ví dụ như Samsung và LG, còn bên kia đi theo hướng đơn giản mà đại diện tiêu biểu là HTC. Sony thuộc nhóm thứ 2, thể hiện qua việc giao diện của Z1 khá gần với giao diện gốc của Android, mặc dù vẫn có những nét riêng mang đậm chất Sony.
Từ màn hình khóa, màn hình chính đến thanh notification hay cửa sổ ứng dụng, mọi thứ đều đơn giản, gọn gàng và trực quan. Bạn có thể sẽ không tìm thấy những tính năng độc đáo như chiếc Galaxy Note 3 của Samsung, nhưng bù lại, mọi thứ trên Z1 hoạt động trơn tru và hiệu quả. Lợi thế lớn nhất của một giao diện đơn giản là nó không làm chậm máy, vì như chúng ta đều biết, khả năng phản hồi và hiệu năng hoạt động luôn là một vấn đề của Android. Cá nhân mình đang dùng Samsung trước khi viết bài đánh giá này, và mình thích ứng ngay với sự thay đổi về giao diện người dùng mà không gặp một vấn đề nào cả. Bạn có thể yên tâm rằng Z1 sở hữu đầy đủ tất cả những tính năng cần thiết cho một chiếc điện thoại thông minh của năm 2013.
Không dừng lại ở đó, Sony đã có một số cải tiến tích cực cho giao diện của Android, mà đáng kể nhất là ở phần đa nhiệm và cửa sổ ứng dụng. Trong cửa sổ đa nhiệm, ngoài khả năng chuyển hoặc đóng ứng dụng, bạn có một thanh truy cập nhanh một số ứng dụng thường dùng. Các ứng dụng này sẽ xuất hiện ở màn hình chính dưới dạng pop-up và không ảnh hưởng đến các ứng dụng khác đang chạy. Khi vào cửa sổ ứng dụng, ngoài việc vuốt qua phải để mở các trang ứng dụng tiếp theo, bạn có thể vuốt sang trái để truy cập vào thanh tùy chỉnh riêng dành cho cửa sổ này. Tại đây, bạn có thể tìm kiếm ứng dụng, xóa ứng dụng tại chỗ mà không cần vào phần quản lý trong Settings, cũng như sắp xếp thứ tự ứng dụng và truy cập vào gian ứng dụng Play Store. Một cải tiến nhỏ nhưng rất có giá trị!
Hiệu năng hoạt động và thời lượng pin
Xperia Z1 được trang bị cấu hình thuộc hàng cao cấp nhất hiện nay, bao gồm: vi xử lý Snapdragoon 800 xung nhịp 2.2Ghz, GPU Adreno 330, 2GB RAM, bộ nhớ trong 16GB (hỗ trợ thẻ nhớ micro SD đến 64GB), WiFi chuẩn AC, NFC và hỗ trợ mạng 4G LTE. Với "bộ lòng" như thế, cộng thêm một hệ điều hành và giao diện gọn nhẹ, Z1 thật sự gây ấn tượng về hiệu năng hoạt động. Mọi tác vụ được thực hiện một cách nhanh chóng và mượt mà, ngay cả ở những game và phần mềm nặng. Hiện tượng trễ và giật hầu như không xảy ra. Trong bài đánh giá này, mình không thực hiện các bài thử benchmark, vì với một người dùng bình thường, bạn không cần phải quan tâm điện thoại của bạn đạt bao nhiêu chục ngàn điểm Quadrant, mà cái chính là nó thực hiện các tác vụ hàng ngày như thế nào. Với Z1, bạn có thể tin lời mình nói rằng con cưng mới nhất của Sony sẽ không làm bạn thất vọng.
Thời lượng pin luôn là vấn đề đau đầu của mọi người dùng smartphone, nhưng với Z1, bạn hoàn toàn có thể yên tâm. Viên pin 3000mAh cho phép Z1 sống trọn vẹn 12 tiếng với cường độ sử dụng cao. Nếu sử dụng trong điều kiện bình thường thì chắc chắn Z1 sống sót hơn 1 ngày. Mình không thích sử dụng các chế độ tiết kiệm pin, vì chúng ảnh hưởng rất lớn đến trải nghiệm sử dụng. Mình bỏ tiền ra mua một chiếc điện thoại thông minh là để khai thác hết các chức năng của nó cơ mà!
Kết hợp với đồng hồ Sony Smartwatch 2
Cùng với Z1 thì mình đã đặt hàng một chiếc đồng hồ thông minh Smartwatch 2 (SW2) của Sony. Phụ kiện này kết nối với điện thoại thông qua giao thức Bluetooth (NFC), cho phép người dùng thực hiện một số tác vụ cơ bản ngay trên đồng hồ, thay vì phải mở màn hình điện thoại. Khi mở kết nối lần đầu tiên thì SM2 sẽ yêu cầu Z1 tải về ứng dụng quản lý đồng hồ. Từ phần mềm này, bạn có thể tải về những ứng dụng đề dùng trên đồng hồ, ví dụ như quản lý cuộc gọi, tin nhắn, email.... SW2 cũng có tính năng chống nước theo tiêu chuẩn IP57, và theo Sony thì đồng hồ hoạt động được từ 3 - 4 ngày trước khi bạn phải cắm sạc. Đặc biệt, người dùng có thể sử dụng SW2 với bất kỳ thiết bị Android nào có bluetooth, chứ không bị giới hạn thiết bị giao tiếp như sản phẩm Galaxy Gear của Samsung.
Nhìn chung, SW2 là một phụ kiện khá độc đáo cho Z1, mặc dù tính khả dụng của thiết bị này khi kết hợp với điện thoại không thật sự cao. Ví dụ như trình ở trình gọi điện, bạn có thể duyệt danh bạ và thực hiện cuộc gọi mới, nhưng nếu không có tai nghe bluetooth thì bạn vẫn phải cầm Z1 lên tai do SW2 không có mic và loa ngoài. Trong khi đó, trình xem tin nhắn và email chủ yếu thông báo cho bạn biết có thông tin mới đến, chứ với màn hình chỉ có 1,6" thì việc hiển thị nội dung là rất hạn chế.
Tổng kết
Ưu điểm:
- Thiết kế đẹp, cao cấp
- Chống nước và bụi
- Màn hình đẹp, sắc nét
- Camera cao cấp
- Giao diện gọn nhẹ, tính năng hiệu quả
- Thời lượng pin tốt
Khuyết điểm:
- Kích thước của máy lớn so với các máy khác cùng có màn hình 5"
- Góc nhìn màn hình chưa thật sự tốt
- Camera trước không tốt
- Chưa cập nhật phiên bản Android mới nhất
Xperia Z1 là một bản nâng cấp đáng giá từ Xperia Z. Hầu hết những điểm yếu của Z nay đã được khắc phục trên Z1. Chúng ta có một chiếc điện thoại chống nước/bụi với thiết kế đẹp, cao cấp. Màn hình lớn và sắc nét đem lại trải nghiệm đa phương tiện tốt. Giao diện/hệ điều hành gọn nhẹ, cấu hình mạnh mẽ cộng với thời lượng pin tốt giúp cho việc sử dụng đạt năng suất và hiệu quả cao. Camera chất lượng tốt với độ phân giải cao có khả năng đem lại những hình ảnh và thước phim đẹp và sống động cho người dùng.