Lửa là một trong những công cụ quan trọng nhất của loài người và có vị trí nổi bật trong nhiều tôn giáo và triết học cổ đại. Người Hy Lạp cổ đại, và ở nhiều nền văn hoá khác, tin rằng lửa – cùng với Trái đất, nước và không khí – là một trong bốn yếu tố thiết yếu tạo nên thế giới.
Chúng ta nay biết rằng thế giới phức tạp hơn nhiều, với hơn 100 nguyên tố vật chất có thể kết hợp lại theo nhiều cách khác nhau. Điều này có thể khiến bạn băn khoăn vậy lửa chính xác là gì? Là chất rắn? chất lỏng? chất khí? hay thứ gì khác?
Nhìn ngọn lửa nhảy múa xuyên không khí, bạn có thể kết luận lửa là khí, như oxy (O2), hay cacbon điôxít (CO2). Nhưng không phải.
Lửa là một phản ứng hoá học giữa oxy và một loại nhiên liệu nào đó, có thể "nuốt chửng" cả một toà nhà như trong ảnh.
Theo Đại học Indiana (Mỹ), lửa có thể đốt cháy nhiên liệu – là khí, hoặc chất lỏng, hoặc thậm chí là chất rắn như than đá. Nhưng bản thân lửa không phải là một dạng nào của những thứ đó. Thực tế, lửa chẳng phải là bất kỳ gì cả.
Nó không phải là loại vật chất riêng của nó; đó là một cái gì đó mà vật chất có thể làm được. Lửa là một phản ứng hóa học.
Một ngọn lửa cần oxy và một số loại nhiên liệu. Nhiên liệu này – bất kể đó là nến, củi hay xăng – thường chứa các phân tử lớn có các nguyên tử cacbon bên trong. Bạn có thể tưởng tượng những phân tử này giống như các bình chứa năng lượng nhỏ. Khi chúng kết hợp với oxy, năng lượng này sẽ được giải phóng thành nhiệt và ánh sáng.
Lửa là cả quá trình oxy hóa và đốt cháy. Hãy nhớ rằng, bất kỳ phản ứng hóa học nào có oxy là một trong những thành phần của nó có thể được gọi là oxy hóa. Và sự đốt cháy là một quá trình mà các hóa chất cháy trong sự có mặt của oxy và quá trình này chỉ có thể xảy ra khi có oxy hiện diện.
Bên trong ngọn lửa, các phân tử oxy phá vỡ phân tử lớn hơn thành carbon điôxít và hơi nước. Tất cả nhiệt và ánh sáng của ngọn lửa xuất phát từ các phân tử dựa trên cacbon lớn kết hợp với oxy.