Máy ảnh DSLR là một thiết bị khá nhạy cảm với bụi bẩn. Nếu bạn load ảnh lên máy tính mà gặp các vết hoặc đốm ở cùng một vị trí trên tất cả các bức ảnh, thì đó là dấu hiệu cho biết cảm biến máy ảnh của bạn đã bị dính bẩn.
Đôi khi, các vết bẩn khó được nhận biết sớm, do vết bẩn ở vị trí ít được để ý, hoặc chúng thường bị lẫn vào hậu cảnh có nhiều chi tiết và sẫm màu. Thường chỉ khi bạn chụp ảnh với nền trơn, ví dụ như chụp bầu trời xanh, và chụp với khẩu độ nhỏ, thì bạn mới phát hiện ra chúng. Bức ảnh dưới đây cho thấy tình trạng khá tồi tệ, hậu quả của kỹ thuật bảo vệ và làm sạch ống kính rất kém. Và nguyên nhân là do bụi đã lọt vào cảm biến quá nhiều.
Các hãng máy ảnh đã nghiên cứu để tạo ra cơ chế cho phép máy ảnh sẽ tự giũ bụi cho cảm biến, một số máy ảnh đã được trang bị công nghệ này như Canon EOS 400D / Rebel XTi, nhưng cho đến khi tất cả chúng ta đều sắm được những chiếc máy hiện đại đó thì bạn vẫn nên quan tâm đến kỹ năng làm sạch cảm biến máy ảnh DSLR.
Hầu hết những người dùng máy ảnh DSLR đều sẽ gặp những vết bụi bẩn trên cảm biến, trừ khi bạn chẳng bao giờ thay ống kính. Đây là một số mẹo để giảm khả năng lọt bụi vào cảm biến:
- Tránh thay ống kính trong môi trường nhiều rủi ro (nơi có gió, nước, bụi…). Hãy chọn sẵn một ống kính từ trước buổi chụp và cố gắng chỉ dùng ống kính đó.
- Tắt máy ảnh trước khi thay ống kính. Trên một số máy ảnh, cảm biến được trang bị sạc điện và điều này có thể thu hút bụi giống như một nam châm.
- Giữ máy ảnh lộn ngược (với phần mở hướng xuống dưới) khi thay ống kính – bụi sẽ không thể rơi vào máy ảnh của bạn, trừ khi có gió thổi ngược từ dưới lên.
- Chuẩn bị sẵn sàng ống kính trước khi thực hiện thao tác thay ống kính, sao cho bạn có thể ngay lập tức gắn ống kính mới vào máy ảnh và thời gian để hở máy ngắn nhất có thể.
- Kiểm tra để đảm bảo ống kính của bạn không có bụi trước khi gắn vào máy. Nếu cần thì dùng ống thổi bụi.
- Làm sạch bộ cảm biến ảnh một cách cẩn thận. Bạn có thể tự làm hoặc thuê dịch vụ chuyên nghiệp nếu không tự tin.
Nếu bạn tự làm, hãy lưu ý một số vấn đề sau:
+ Việc lau chùi cảm biến có thể làm hại máy ảnh của bạn nếu làm sai cách và sử dụng sai công cụ, do đó bạn phải làm theo các chỉ dẫn một cách chính xác.
+ Kiểm tra ống kính xem bụi là từ ống kính hay cảm biến. Dùng ống thổi bụi và vải chuyên dụng để làm sạch mặt trong và ngoài ống kính; không dùng chất lỏng hoặc vải thường để lau ống ính.
+ Phóng to ảnh chụp để xác định vị trí của vết bụi trên cảm biến (vết bụi có thể là vải, tóc, tro bụi, đốm bẩn và xuất hiện cùng một vị trí trên tất cả các ảnh).
+ Thao tác làm sạch cảm biến ở trong phòng sạch, yên tĩnh, không làm ở ngoài trời.
+ Kích hoạt chế độ làm sạch cảm biến để mở gương lật, tháo ống kính. Dùng ống thổi để thổi bụi trước, sau đó dùng gạc lau cảm biến có thấm 2-3 giọt nước rửa cảm biến (ví dụ Eclipse trong bộ dụng cụ Photographic Solutions) để lau theo một chiều, sau đó lật miếng gạc để kéo theo chiều ngược lại. Tiếp đó, đóng gương hoặc thấu kính lại chụp thử, thao tác lại nếu vẫn còn bẩn.
Bạn có thể tham khảo một số video hướng dẫn làm sạch cảm biến máy ảnh.