Khi điện thoại di động vẫn còn là một điều mới mẻ, rất ít khách hàng biết 2G là gì mặc dù toàn bộ ngành công nghiệp truyền thông phụ thuộc vào nó. Tuy nhiên, khi điện thoại thông minh dần chiếm lĩnh thị phần trong lĩnh vực truyền thông không dây, người ta phát sinh nhu cầu sử dụng internet với tốc độ cao hơn và khi đó mạng 3G ra đời.
Đến thời điểm hiện tại, điện thoại thông minh đã thực sự thống trị ngành công nghiệp viễn thông và ảnh hưởng đáng kể đến những ngành công nghiệp khác, bao gồm cả thương mại điện tử, giải trí, thông tin và công nghệ. Trong bối cảnh đó, mạng 4G ra đời như là một nhu cầu tất yếu. Thực tế, nhiều công ty viễn thông đã nhảy vào cuộc và triển khai nhiều dịch vụ 4G tại các khu vực trên thế giới. Reliance Jio – một công ty Ấn Độ - gần đây đã giới thiệu mạng viễn thông 4G LTE đầu tiên ở nước này.
Đến đây, nhiều người trong chúng ta đã bắt đầu thắc mắc tại sao trong các quảng cáo dịch vụ, lúc thì người ta gọi là mạng 4G, lúc thì 4G LTE? Chúng có thật sự làm một hay không? Nếu không thì chúng khác nhau như thế nào?
4G là gì?
Về mặt thuật ngữ, nó là thế hệ thứ 4 của công nghệ viễn thông di động không dây (sau 3G). 4G lí tưởng cho các dịch vụ như gọi điện video HD, truyền dữ liệu trực tuyến, lập bản đồ và chơi game trực tuyến nhờ tốc độ download và upload nhanh chóng. Từ góc độ người dùng, hệ thống 4G cung cấp kết nối Internet đáng tin cậy và tốc độ cao trên các thiết bị điện tử như máy tính bảng, điện thoại thông minh…
Lưu ý rằng một mạng di động nhanh hơn mạng 3G hiện tại chưa có nghĩa nó sẽ được gọi là mạng 4G. Để được gọi 4G, nó cần đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn đã được đặt ra cho mạng này.
Tháng 3/2008, Liên minh viễn thông – radio quốc tế (ITU-R) đã giới thiệu một vài yêu cầu kỹ thuật cho một mạng được gọi là "4G".
Theo các tiêu chuẩn này, một mạng lưới được gọi là 4G khi và chỉ khi dùng một điện thoại thông minh truy cập được với tốc độ 1 Gbps (khi ngồi hoặc di chuyển chậm) hoặc 100 Mbps khi di chuyển bằng xe hơi hoặc tàu hỏa.
ITU-R sau đó sớm nhận ra rằng tiêu chuẩn này quá cao. Hai ứng viên hàng đầu là WIMAX và LTE đều không thể cung cấp tốc độ internet cao như vậy.
Tuy nhiên, ITU-R cho phép họ được tiếp thị như là mạng "4G". Từ đó, mạng LTE bước vào đời sống viễn thông thế giới.
LTE là gì?
LTE là viết tắt của của từ Long-Term Evolution – một tiêu chuẩn truyền thông không dây tốc độ cao. Khi các cơ quan quản lí nhận ra rằng tốc độ tối thiểu cho mạng 4G là xa tầm với, họ cho phép các mạng truyền thông có tốc độ cao hơn 3G được quảng cáo như là mạng 4G hay chính xác là 4G LTE.
Vậy, 4G và 4G LTE có giống nhau không ?
Tuyệt đối không! LTE cung cấp tốc độ thấp hơn nhiều so với một mạng 4G thực sự. Nghĩa là các dịch vụ 4G LTE trên thị trường hiện nay không thực sự đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của một mạng không dây 4G theo quy định của ITU-R. Tuy nhiên, chắc chắn tốc độ của mạng 4G LTE nhanh hơn nhiều so với mạng 3G.
Làm thế nào 4G LTE có thể cung cấp các cuộc gọi thoại miễn phí?
Hãy xem xét dưới góc độ một nhà cung cấp mạng (ví dụ như Vodafone), họ có quyền hạn chế truy cập đối với tất cả hệ thống 2G, 3G và 4G. Cở sở hạ tầng 4G của Vodafone không phải là vô tận vì vậy họ hạn chế khách hàng khai thác bằng cách tính phí. Đối với việc xử lí các nhu cầu như cuộc gọi thoại và tin nhắn, hệ thống sẽ chuyển sang 2G hoặc 3G. Người ta gọi điều này là "chuyển mạch dự phòng" (CSFB).
Lưu ý rằng 4G được thiết kế dành riêng để xử lý tốc độ truyền dữ liệu, do đó nó không thể xử lý các cuộc gọi di động thông thường. Vì vậy, các nhà cung cấp mạng - mà hoàn toàn dựa trên một hệ thống 4G LTE - (ví dụ như Reliance Jio ở Ấn Độ) phải sử dụng một công nghệ hoàn toàn khác để kết nối cuộc gọi trên hệ thống 4G LTE mà người ta thường gọi là VoLTE.
VoLTE là gì?
Các mạng 4G thường hỗ trợ VoLTE (Voice over LTE) – đây là một kỹ thuật giúp thực hiện cuộc gọi thông qua mạng LTE (thay vì sử dụng mạng 2G hay 3G).
Ở mức độ cơ bản nhất, giọng nói của chúng ta được xem như là dữ liệu và VoLTE chính là công nghệ giúp truyền dạng dữ liệu này khi thực hiện cuộc gọi. Nó không chỉ liên tục truyền và nhận các cuộc gọi thoại mà còn cải thiện chất lượng cuộc gọi thoại mà không làm phát sinh thêm bất kỳ khoản phí nào. (Gần giống như việc gọi thoại qua các ứng dụng OTT hiện nay thông qua mạng WiFi)
VoLTE đã được triển khai vài năm nay
VoLTE không phải là một bước đột phá công nghệ mới, các ứng dụng truyền thông phổ biến như Skype, Whatsapp, Viber… cũng đã cung cấp cái gọi là "cuộc gọi miễn phí" dựa trên một hệ thống sử dụng công nghệ VoLTE. Chỉ có điều là các ứng dụng này không hoàn miễn phí, nó sẽ khấu trừ băng thông trong gói cước của bạn.
Nhìn chung, internet đang ảnh hưởng đến toàn bộ ngành công nghiệp truyền thông (dựa vào các công nghệ như 4G LTE và VoLTE). Không nói quá khi có thời điểm nó chi phối mọi hình thức của truyền thông kỹ thuật số.