Một cuộc thi tài hùng biện đặc biệt vừa diễn ra. Một bên là 3 tù nhân phạm tội nghiêm trọng liên quan đến bạo lực. Và một bên là 3 sinh viên của trường đại học danh giá bậc nhất của Mỹ - Harvard, đội vừa giành giải đương kim vô địch hùng biện Mỹ.
Sau 1 tiếng hùng biện, hội đồng giám khảo gồm 3 thành viên tuyên bố kết thúc cuộc thi. Kết quả: Đội tù nhân là đội thắng cuộc.
Đây là cuộc thi đấu vòng cuối, được tổ chức tại một địa điểm cũng hết sức đặc biệt - Trại cải tạo ở phía Đông New York - một nhà tù dành cho các tội phạm nghiêm trọng, nơi những người bị kết án được học các lớp ngang đại học do giảng viên của Đại học Bard gần đó tới dạy tại nhà tù, theo chương trình Bard Prison Initiative (tạm dịch: Sáng kiến Nhà tù Đại học Bard).
Tại nhà tù này, các tù nhân đã thành lập một câu lạc bộ hùng biện. Họ đã mời các sinh viên đại học Ivy League và đội đương kim vô địch hùng biện quốc gia của năm – đội hùng biện của trường Harvard - thi đấu giao hữu.
Điều gì đã giúp các tù nhân New York thắng được sinh viên Harvard?
Theo lời kể của hội đồng giám khảo, đội tù nhân được yêu cầu hùng biện về việc liệu các trường công lập có được phép từ chối nhập học đối với các sinh viên không có giấy tờ.
Trả lời tờ Wall Street Journal, bà Mary Nugent – một trong 3 vị giám khảo cuộc thi - cho rằng đội tù nhân đã đưa ra một lập luận xác đáng rằng những trường nhận các trẻ em không giấy tờ tùy thân thường là các trường kém. Nhóm này đề xuất nếu “những nhà xưởng đào tạo trẻ bỏ học” ấy (dropout factories) từ chối nhập học cho bọn trẻ, các trường học phi lợi nhuận, hoặc các trường dành cho con nhà giàu có thể can thiệp, nhằm cung cấp dịch vụ giáo dục tốt hơn.
Đội tù nhân trong cuộc thi. Ảnh: ABCNews.
Trong khi đó, đội hùng biện của Harvard đã không đưa ra được đầy đủ các góc cạnh lý lẽ của vấn đề, bà Mary cho biết.
Vài ngày sau khi bị tuyên bố thua cuộc, đội Harvard đã viết trên trang Facebook của mình: "Có rất ít đội khiến chúng tôi tự hào rằng mình đã thua, như đội hùng biện thông minh phi thường mà chúng tôi phải đối mặt vào cuối tuần trước”.
Trước khi chiến thắng đương kim vô địch hùng biện Mỹ, đội tù nhân New York đã chứng minh năng lực của mình khi đánh bại đội hùng biện đến từ Học viện quân sự Mỹ tại West Point và Đại học Vermont.
Họ đã thua trong trận tái đấu với West Point vào Tháng Tư. Cuộc đấu với West Point nay đã thành sự kiện giao hữu tổ chức hàng năm. Đội tù nhân đang chuẩn bị cho cuộc thi đấu hùng biện tiếp theo diễn ra vào mùa xuân.
Sáng kiến Nhà tù Đại học Bard (Bard Prison Initiative) được thực hiện mở rộng từ năm 2001 đến 6 trại cải tạo ở New York, nhằm cung cấp cho các tù nhân một nền giáo dục nghệ thuật tự do để sau khi rời nhà tù, họ có thể tìm được những công việc có ý nghĩa.
Chương trình này được gây quỹ từ các nhà tài trợ tư nhân, đã cung cấp hơn 60 lớp học/học kỳ tại các cơ sở vệ tinh nằm ở 6 nhà tù dành cho tội phạm nghiêm trọng – rất nghiêm trọng tại New York.
Carlos Polanco, một thanh niên 31 tuổi đến từ quận Queens và là thành viên của đội hùng biện tù nhân vừa giành chiến thắng trước Harvard, là một trong số gần 15% tù nhân tại các trại cải tạo ở Napanoch đã tham gia chương trình này.
"Chúng tôi thấy thật tuyệt với cơ hội này", Polanco - tù nhân bị kết tội ngộ sát, nói. "Họ đã giúp chúng tôi tin vào chính mình".
Theo Trí Thức Trẻ/The Guardian, Wall Street Journal